CyberKnife (Cyber nož) predstavlja naprednu tehnologiju za neinvazivnu, bezbolnu radiohirurgiju i izuzetnu milimetarsku preciznost u lečenju tumora bez obzira na položaj tumora u telu.
Suštinski, Cyber nož predstavlja napredni linearni akcelerator (LINAC) dizajniran za lečenje raka. Može lečiti maligne i benigne tumore i neka druga stanja za koje je terapija zračenjem prikladna. Cyber nož se sastoji od linearnog akceleratora težine 140 kg koji proizvodi 6 MV x-zraka, postavljenog na industrijskog robota sa 6 zglobova, i robotizovanog kreveta za pacijente koji se može kretati u 6 smerova. Uz kompjuterski kontrolisanu robotsku tehnologiju, uređaj se okreće oko pacijenta kao da pleše i usmerava jake doze zračenja iz stotina uglova. Osetljivost robota je visoka i iznosi 0,2 mm. S ovim sistemom, kancerogena područja u mozgu i po celom telu mogu se lečiti jakim dozama zračenja. Zdravo tkivo je maksimalno zaštićeno od posledica zračenja.
Nakon što se na pacijenta postavi plastična maska ili imobilizator, Cyber nož se primenjuje bez hirurškog zahvata. Tokom terapije pacijent se postavlja na sto koji je pod kontrolom robota koji se može kretati u 6 pravaca. Sistem za snimanje identifikuje lokaciju tumora, prati i nadzire pokrete pacijenta kako bi po potrebi promenio poziciju. Precizno i sigurno određuje dozu zračenja u lečenju tumora pluća i jetre koji se tokom disanja pomeraju. Tokom terapije pacijent ne treba da zadržava dah već može normalno da diše. Sistem upoređuje slike kompjuterske tomografije i magnetne rezonance snimljene pre terapije s trenutno dobijenim snimcima. Dobijene koordinate tumora se uz pomoć računara trenutno procenjuju, a doza zračenja se prilagođava. Na terapiju ne utiču sitni pokreti pacijenta. Zračenje je ograničeno na područje zahvaćeno tumorom, a oštećenja okolnog zdravog tkiva svedena su na minimum. Učinak i rezultati pristižu postupno u određenom vremenskom razdoblju, a tumor se smanjuje.
Cyber nož se koristi za sprovođenje stereotaksične radiohirurgije (SRS) i stereotaksične ablativne radioterapije (SABR). SRS je alternativa operaciji u kojoj nema hirurških rezova. Umesto toga terapija se, hirurškom preciznošću, sprovodi ciljanim zračenjem u području kancerogenog tkiva. Cilj je jakim dozama zračenja potpuno uništiti tumor tokom jedne sesije. Kada se terapija sprovodi u više od jedne sesije (obično 3-5 sesija), to je onda stereotaksična radioterapija (SRT). Za razliku od Gama noža, dizajniranog uglavnom za radiohirurgiju moždanih lezija, Cyber nož je prikladan za lečenje tumora bez obzira na poziciju. Naziv terapije je stereotaksična radioterapija tela (SBRT) ili stereotaksična ablativna radioterapija (SABR). SABR izuzetno precizno koristi jake doze zračenja na ciljanom području, te uzrokuje minimalna oštećenja okolnog zdravog tkiva.
Cyber nož se može koristiti za lečenje bez obzira na poziciju tumora u telu nakon indikacije radioterapijom. Pogodan je za lečenje malignih i benignih tumora, metastaza, arteriovenskih malformacija i nekih funkcionalnih bolesti. Međutim, pacijenti bi trebalo da se obavezno posavetuju sa svojim lekarom kako bi proverili je li ovaj tretman prikladan.
Stanja koja se leče Cyber nožem obuhvataju:
Metoda se može koristiti i kod pacijenata koji su prethodno dobijali radioterapiju, ali se bolest vratila u isto područje.
Lečenje Cyber nožem može se koristiti kao opcija u lečenju raka prostate u ranoj fazi, niskog ili srednjeg rizika. U slučajevima s uznapredovalim karcinomom prostate, ova metoda može pomoći u usporavanju daljeg napredovanja bolesti. Hirurgija i radioterapija uobičajene su opcije lečenja raka prostate. Cyber nož jednako je efikasan u poređenju sa hirurškim zahvatom i precizniji od konvencionalne terapije zračenjem. Prema dostupnim kliničkim podacima, SBRT lečenje prostate obezbeđuje izuzetno visoke stope preživljavanja pacijenata pet godina nakon lečenja. Osim toga, neinvazivan je, bezbolan i prikladan. Lečenje raka prostate Cyber nožem obično se završi u 4-5 sesija u razdoblju od 1-2 sedmice, dok tradicionalna radioterapija traje 8-10 sedmica.
Zbog svojih specifičnosti Cyber nož može uzrokovati manje i blaže propratne pojave u poređenju sa standardnim metodama radioterapije. Najveći broj pacijenata prođe s malo ili nimalo propratnih pojava. Ipak, kao i kod svake terapije zračenjem, Cyber nož prate i neki potencijalni rizici. Rizici se mogu razlikovati od pacijenta do pacijenta, u zavisnosti od vrste tumora, lokacije, doze zračenja i opšteg zdravstvenog stanja pacijenta. U nekim slučajevima registrova su privremeni zamor, iritacija kože, mučnina i povraćanje. Neki pacijenti takođe se mogu suočiti sa specifičnim problemima u zavisnosti od područja koje se leči. O potencijalnim propratnim pojavama i načinu na koji se one mogu rešiti, treba detaljno da porazgovarate sa svojim lekarom pre terapije.
Cyber nož predstavlja stereotaksički radiohirurški sistem koji se koristi u lečenju raka. Može se koristiti za primarne karcinome ili metastatske karcinome. Primarni tumor znači tumor koji pripada samom organu ili tkivu. Nastaje iz ćelija organa ili tkiva. S druge strane, sekundarni (metastatski) tumor je tumor koji nastaje širenjem ćelija raka iz jednog dela tela u druge delove. Cyber nož se može koristiti i kod malignih i kod benignih tipova raka. Takođe, ako se jednom lečeni rak vrati (recidiv), radiolozi i onkolozi mogu upotrebiti Cyber nož za nastavak lečenja. Ova tehnologija može biti korisna u uništavanju nekih vrsta tumora u mozgu, plućima, prostati, jetri, gušterači, bubrezima, dojkama, jajnicima, kičmi, kičmenoj moždini; u glavi i vratu. Cyber nož može da obezbedi bolje rezultate kod pacijenata s lokalizovanim tumorima i onih s ograničenim brojem metastaza.
Jedno od glavnih delova ljudskog tela u kojima se Cyber može koristiti je mozak. Različite vrste tumora mozga kao što su astrocitomi, gliomi, tumori baze lobanje, meningeomi, švanomi, adenomi hipofize i metastaze u mozgu mogu se lečiti zahvaljujući ovoj tehnologiji. U zavisnosti od veličine, položaja i vrste tumora, specijalisti odlučuju hoće li primeniti terapiju Cyber nožem ili ne. Onkološki konzilijumi u Acıbademu sastaju se kako bi procenili stanje pacijenta a zatim odlučili koji je tretman za pacijenta najprikladniji.
Cyber nož predstavlja značajnu alternativu lečenju lokalizovanog raka prostate. Radioterapija se nekoliko godina koristila za lečenje raka prostate. Da se rak iskoreni konvencionalnom terapijom i zračenjem bilo je potrebno više od 30 sesija i 2 meseca. Znao je to da bude dugačak i iscrpljujući tretman za pacijente. Međutim, danas se zahvaljujući Cyber nož tretmanu lečenje može okončati za manje od 5 sesija u roku od 2 sedmice. Do danas je Cyber nožem lečeno više od 20.000 pacijenata s rakom prostate.
Nakon što je pacijentu dijagnoza potvrđena, Acibademov onkološki konzilijum procenjuje optimalno lečenje za svakog pacijenta. Onkološki konzilijum predstavlja jedan multispecijalistički tim koji se sastoji od hirurga, medicinskih onkologa, radijacijskih onkologa, radiologa, specijalista nuklearne medicine i patologa, okuplja se na redovnim sastancima onkološkog konzilijuma kako bi se procenilo nekoliko različitih faktora koji utiču na zdravstveno stanje pacijenta. Zatim se odlučuje o najboljem mogućem načinu lečenja i zatim Acıbademov onkološki konzilijum pristupa lečenju.
Ako konzilijum potvrdi da je Cyber nož najbolja opcija za pacijenta, tim specijalizovanih onkologa radiologa planira sledeće korake tokom pacijentovog putovanja na lečenje. Nakon CT-a visoke rezolucije, slika se prenosi u sistem Cyber nož. Radijacijski onkolozi istražuju veličinu, oblik kao i poziciju tumora. Sukcesivno se oblikuje snop zračenja, identifikuje doza i broj sesija.
Primenom sistema CyberKnife, Acıbademovi specijalisti žele da isporuče visoke doze precizno usmerenih doza zračenja na tumor. Kada se tumor iskoreni, zdrava tkiva ostaju sačuvana. Čitav tretman ne traje duže od pet sesija. Svaka sesija traje između 30 i 60 minuta. Tretman Cyber nožem bezbolan je i nije invazivan. Tokom tretmana pacijent udobno leži na stolu bez anestezije. Cyber nož ima robotsku ruku koja isporučuje precizne doze zračenja. Ova robotska ruka pomera se i savija oko pacijenta kako bi isporučila zračenja iz različitih uglova. Cyber nož je ambulantni postupak, te nakon tretmana pacijenti mogu napustiti bolnički prostor. Sve sesije traju oko 1 do 2 sedmice, a nakon završetka lečenja, specijalisti naručuju skeniranje kako bi se proverio rezultat lečenja.
Nakon terapije pacijenti se uglavnom mogu vratiti svojim svakodnevnim obavezama. Očekivano, radioterapija ima neke nuspojave, ali uzimajući u obzir sve nedostatke i prednosti radioterapije, nedostataka je znatno manje od prednosti. Nuspojave se mogu pojaviti tokom radioterapije ili nakon radioterapije. Odeljenje radijacijske onkologije Acıbadem ima najnovije tehnologije kao što su CyberKnife, MRIdian i ETHOS koje isporučuju precizno ciljane doze zračenja na tumor. To znači da su zdravi organi i tkiva zaštićeni od zračenja. Stoga su nuspojave radioterapije u najvećoj meri minimizirane.
Najčešće nuspojave terapija Cyber nožem uključuju umor, mučninu kao i iritaciju kože. Ove nuspojave ne traju tako dugo. Moguće nuspojave Cyber noža zavise od oblasti koja se tretira. Na primer, ako pacijent ima rak prostate, a leči se Cyber nožem, može češće da mokri ili će imati učestaliji nagon za mokrenjem, slabiji mokraćni mlaz kao i poteškoće tokom mokrenja. Ove pojave generalno nisu zabrinjavajuće niti trajne i brzo će nestati nakon završenog lečenja.
Cyber nož jedan je od najpoželjnijih radiohirurških uređaja za lečenje tumora mozga. To je uglavnom zato što ovaj pristup lečenju čuva važne funkcije mozga i minimizira nuspojave tokom lečenja u poređenju s tradicionalnim zračenjem. Nuspojave povezane s lečenjem bolesti mozga Cyber nožem su glavobolja, povraćanje, napadi i nekroza, koje su generalno blage i privremene.