DIGITALNA SUPSTRAKCIJSKA ANGIOGRAFIJA (DSA)

Šta je digitalna subtrakcijska angiografija?

Digitalna subtrakcijska angiografija (DSA) je radiološka intervencijska metoda koja se koristi za veoma precizno snimanje krvnih sudova u tkivima. Često se koristi za otkrivanje problema s protokom krvi u krvnim sudovima u mozgu. Pre snimanja pacijent dobija kontrastno sredstvo. Kontrastni materijal prolazi kroz sudove i kada stigne do željenog područja, snimaju se rendgenske slike tog područja. Uređaj obrađuje dobijene slike tehnikom koja se naziva „subtrakcija“. Rezultat ovog postupka jasno otkriva strukturu krvnih sudova u željenom području kao i stepen prokrvljenosti.

Digitalna subtrakcijska angiografija (DSA) smatra se „zlatnim standardom“ slikovnih metoda za otkrivanje problema s protokom krvi. To je invazivna metoda jer zahteva intravenoznu primenu kontrastnog materijala tokom digitalne subtrakcijske angiografije (DSA). Određeni rizik od komplikacija uzrokovanih kontrastnim materijalom može postojati. Međutim, rizik je sličan kao i kod drugih invazivnih metoda snimanja.

Koje su sve prednosti digitalne subtrakcijske angiografije?

Digitalna subtrakcijska angiografija, kao fluoroskopska tehnika snimanja, uspešno se koristi od 1970-ih. Zahvaljujući ovoj tehnici, koja otkriva prokrvljenost u željenoj regiji, vaskularna struktura i prokrvljenost regije mogu se precizno prikazati u stvarnom vremenu.

Kako bi se dobile te slike, snima se željeno područje (slika maske) pre upotrebe kontrastnog sredstva. Uređaj tako prikazuje anatomiju regije i strana tela (stent, hirurške kopče itd.) ako postoje, poput normalnog rendgenskog snimka. Pacijent zatim dobija kontrastno sredstvo. Slike se snimaju nakon svake injekcije. Dobijeni snimci i snimak maske oduzimaju se jedan od drugog. Rezultat postupka je da se pojavljuju samo područja ispunjena kontrastnim materijalom. Ta područja su vaskularne strukture i područja koja se hrane krvlju koja teče u ovim krvnim sudovima.

Vremenom je dokazano da intervencijska radiologija postiže uspešnije rezultate u poređenju sa otvorenim zahvatima pa se zbog toga i povećavaju indikacije za takve vrste pregleda. Danas je digitalna subtrakcijska angiografija, koja se najviše koristi za sanaciju endovaskularne aneurizme, arterijsko stentiranje, trombektomiju, arterijsku balon angioplastiku, endovaskularnu embolizaciju, efikasna tehnika u procesu lečenja, ali i korisna metoda dijagnostikovanja koju specijalisti koriste.

Kada se koristi subtrakcijska angiografija?

Digitalna subtrakcijska angiografija koristi se za otkrivanje i lečenje bolesti krvnih sudova i vaskularnih problema. Uspešnost i rezultati u mnogim otvorenim vaskularnim postupcima intervencijskom radiologijom utiče na sve širu upotrebu i indikacije digitalne subtrakcijske angiografije.

Digitalna subtrakcijska angiografija može se koristiti za preciznu procenu i dijagnostikovanje arteriovenskih malformacija, intracerebralnog krvarenja nepoznate etiologije i aneurizme u subarahnoidnom krvarenju kada je CTA/MR negativan.

Digitalna subtrakcijska angiografija može se koristiti za lečenje preoperativne embolizacije vaskularnih tumora, embolizacije arteriovenske fistule/malformacije, endovaskularnog lečenja vazospazma kao komplikacije subarahnoidalnog krvarenja, postavljanja intrakranijalnog/ekstrakranijalnog stenta, mehaničke trombektomije u akutnom moždanom udaru i spirale aneurizme.

Koliko dugo traje postupak digitalne subtrakcijske angiografije?

Digitalna subtrakcijska angiografija u osnovi je angiografski postupak. Kao i kod drugih angiografija, pacijent se po potrebi sedira u sterilnom okruženju i obrađuje u ležećem položaju. Uz nadzor iskusnog tima specijalista nastoji se prikazati vaskularna struktura pacijenta.

Trajanje postupka ne može trajati manje od pola sata, i zavisi od stanja pacijenta kao i zone koja se snima i stadijumu bolesti u ciljanoj regiji.

Cilj je obaviti snimanje u što kraćem intervalu, da se pritom ne nanese šteta pacijentu. Nakon snimanja, pacijent se nakon kraćeg posmatranja može otpustiti iz ambulante.

Procedura za digitalnu subtrakcijsku angiografiju

Pre sprovođenja digitalne subtrakcijske angiografije pacijent se pregleda te se proverava stanje kardiovaskularnog sistema, dijabetes, lekovi, eventualne alergije na hranu, lekove ili kontrastno sredstvo, prethodne operacije i funkcija bubrega.

Strogi aseptični uslovi obezbeđeni su tokom tehničkih priprema koje se sprovode pre snimanja kao i odeća koju pacijent treba da obuče. Pacijent leži na krevetu tako da se radiologu omogući manevrisanje tokom snimanja. U zavisnosti od situacije ili zahvata koji treba sprovesti, pacijent se može sedirati ili uspavati u opštoj anesteziji.

Digitalna subtrakcijska angiografija počinje rendgenskim snimanjem i to pre nego što pacijent dobije kontrastno sredstvo koje se daje u ciljnoj regiji u kojoj treba proveriti vaskularnu strukturu. Anestezija se nanosi na mesto uboda kako bi pacijentu snimanje bilo ugodnije i lakše. Obično se sprovodi ultrazvučna punkcija. Odavde uvodnik, koji je umetnut s kompletom, stiže do ciljane regije. Rendgenski snimci se snimaju sukcesivno dok se kontrastno sredstvo ubrizgava u ciljno područje. Zahvaljujući računaru, dve dobijene slike izdvajaju se jedna iz druge, dok su krvni sudovi u ciljanom području jasno prikazani.

Nakon završetka postupka uvodnik se uklanja. Eventualno krvarenje na mestu izlaza kontroliše se i zaustavlja. Pacijent se nagleda i proverava neko vreme.

Komplikacije kod digitalne subtrakcijske angiografije

Iako digitalna subtrakcijska angiografija predstavlja zlatni standard za slikovne metode koje pokazuju prokrvljenost krvnih sudova i regija, ipak se radi o invazivnoj proceduri. Tokom procesa snimanja mogu se pojaviti lokalne i sistemske komplikacije.

Lokalno, postupak može uzrokovati lokalno oštećenje tkiva na mestu uboda. Ovde postoji opasnost od stvaranja tromba. Mogu se pojaviti pojedini vaskularni problemi kao što su pseudoaneurizma i arteriovenske fistule.

Tokom postupka postoji opasnost od začepljenja vene, pucanja vena zbog intravaskularnog izbacivanja ugruška u vis. Osim toga, takođe može doći do toksične izloženosti bubrega koje uzrokuje upotrebljeno kontrastno sredstvo.

Takođe, kao što je predviđeno kod svake hirurške intervencije, pacijent može postati teskoban uz posledični pad krvnog pritiska, mučninu, vrtoglavicu i bol tokom sprovođenja postupka.